Xhafer Balaj (24.11.1972 – 13.06.1998) ishte ushtar i Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës, një hero i shquar i lirisë së Kosovës, një emblemë e guximit dhe përkushtimit për çlirimin e popullit të tij. Në kohërat më të errëta të historisë, Xhaferi ngriti kokën dhe hodhi themelet e një rezistence të pamposhtur ndaj pushtuesit serb
Xhafer Musë Balaj u lind në fshatin Isniq, një fshat i vogël i vendosur në malësinë e Deçanit të Kosovës. Isniqi është një fshat i njohur për traditat e forta familjare dhe për guximin e banorëve të tij. Xhaferi ishte një prej tetë fëmijëve të Musë dhe Emine Balaj. Familja e tij ishte e njohur për angazhimin e tyre në luftën për liri dhe pavarësi të Kosovës. Xhaferi kreu shkollën fillor në vendlindje ndërsa të mesmen në Gjimnazin “Vëllezërit Frasheri” në Deçan, ku edukoi veten dhe zhvilloi interesin për historinë dhe kulturën e vendit të tij. Në familjen e tij, gjithmonë u vlerësua arsimimi dhe kontributi për shoqërinë.
Në moshën 16-vjeçare, Xhaferi u angazhua në organizatën ilegale LRSSHJ, duke pasuar hapat e familjes së tij në këtë lëvizje të rëndësishme për lirinë e Kosovës. Ai mori pjesë në protestat e vitit 1989-1990, duke treguar guximin dhe vendosmërinë për të drejtat dhe lirinë e popullit të tij. Gjatë kësaj kohe, ai vuante persekutimin nga autoritetet serbe dhe ishte i ndaluar dhe i rrahur disa herë për angazhimin e tij për lirinë dhe pavarësinë e Kosovës. Xhaferi kishte një rol të rëndësishëm në kultivimin e kulturës dhe traditave të fshatit të tij, duke qenë një pjesëmarrës aktiv në shoqërinë kulturo-artistike dhe duke ndihmuar në organizimin e eventeve lokale.
Xhaferi u bashkua zyrtarisht me radhët e Ushtrisë Çlirimtare të Kosovës (UÇK) më 31 mars të vitit 1998 në fshatin Isniq, në pikën “Balaj”, bashkë me vëllanë e tij Ganiu. Ai mori pjesë në shpërndarjen e armëve dhe në luftën për lirinë e Kosovës, duke udhëhequr aksione kundër forcave serbe në zonën e tij. Në betejën e rëndë më 13 qershor 1998, Xhaferi u përjetësua së bashku me vëllanë në altarin e lirisë në Isniq, duke bërë një sakrificë të madhe për idealin e pavarësisë së Kosovës.
Pas rënies së tij në betejë, Xhaferi u varros me nderime të larta në varrezat e fshatit të tij, duke lënë pas një gjurmë të thellë në zemrat e të gjithë atyre që e njihnin dhe e nderonin. Në 16 tetor 2017, u bë rivarrimi i tij në Kompleksin Memorial Dëshmorët e Kombit në Gllogjan, ku familja e tij, bashkëluftëtarët dhe komuniteti i gjerë nderuan sakrificën dhe guximin e tij. Për kontributin e tij të jashtëzakonshëm në luftën për lirinë dhe pavarësinë e Kosovës, janë botuar shkrime dhe analiza në media, si dhe në libra dhe revista historike. Xhaferi mbetet një shembull frymëzues për brezat e ardhshëm për guximin dhe përkushtimin ndaj idealit të lirisë së popullit të tij.